Dawno temu wyławiałem chruściki jako przynęta na wędkowaniu,
Przypomniałem sobie o tym, gdy je zobaczyłem w rzeczce,
Chruściki to owady, których larwy żyją w wodzie, a jako dorosłe prowadzą typowo lądowy tryb życia,
Z tego powodu określane są jako owady amfibiotyczne (dwusiedliskowe),
Wystepują w jeziorach, małych zbiornikach wodnych, rzekach, rzeczkach oraz w małych źródełkach,
Larwy występują we wszystkich typach wód śródlądowych.
Łacińską nazwę Trichoptera – włoskoskrzydłe – zawdzięczają licznym włoskom, które występują na skrzydłach u postaci dorosłej. Chruściki są blisko spokrewnione z motylami. Postacie dorosłe przypominają małe motyle nocne (ćmy) – odróżniają się znacznie dłuższymi czułkami oraz (co trudniej zobaczyć) inaczej zbudowanym aparatem gębowym (brak typowej dla motyli trąbki),
Szacuje się, że współcześnie występuje około 50 tysięcy gatunków chruścików ,jednakże do tej pory opisano ponad 13 tys.
Owad ten nie występuje jedynie na Antarktydzie,
W cyklu życiowym chruścika można wyróżnić :
- jajo
- kilka stadiów larwalnych (najczęściej 5)
- poczwarka
- poczwarka „pływająca”
- owad doskonały – imago
Larwy i poczwarki zasiedlają środowisko wodne, natomiast imago prowadzi typowo lądowy tryb życia i jest aktywny w porze wieczornej oraz nocnej,
Poczwarka wydostaje się z "domku" ( kokonu ), potrafi świetnie pływać dzięki długim kończynom. Te „pływające poczwarki” często zjadane są przez ryby. Po roślinie lub kamieniach poczwarka taka wypełza na ląd, tam następuje ostatnia linka i odlatuje owad doskonały.
Chruściki cieszą się dużym zainteresowaniem ze względu na zdolności konstruktorskie larw. Larwy tych owadów budują różnorodne konstrukcje, od przenośnych domów po sieci łowne i norki.
Niektóre larwy budują sieci, z których tworzą obszerne budowle. Wewnątrz tych siecie larwy się poruszają. Sieci te służą również do łowienia zdobyczy (martwe szczątki organiczne lub inne, mniejsze zwierzęta). Otwór takiej budowli skierowany jest zawsze pod prąd wody, dzięki czemu wpadają w nią liczne organizmy wodne stanowiące pokarm dla larw chruścików.
Trichoptera wszystkich stadiów są zjadane przez ryby i często tworzą ich podstawowy pokarm, dlatego i ja postanowiłem poczęstować moje bengale,
Duża obecność churścików świadczy o dobrym stanie środowiska przyrodniczego. Larwy niektórych gatunków (filratorzy) uczestniczą w biologicznym samooczyszczaniu rzek,
Zwyczajowym prawem nazywane również „kłódkami”. Nazwa ta pochodzi od kłody (kłódka to mała kłoda), co nawiązuje do domków larwalnych zbudowanych z małych patyczków i fragmentów detrytusu (martwe szczątki organiczne) - co widać na zdjęciu,
Nazywane są również „obszywkami” ( ta nazwa częściej pojawia się na kresach wschodnich ) i nawiązuje do języka staroruskiego – larwy żyjące w domkach niczym w ubrankach, są „obszyte” fragmentami roślin i różnymi „nitkami”. W innych regionach Polski nazywane są także klajdunkami lub kadukami.
Aby ukazać niezwykłość oraz efektowność tego owada, przedstawiam film: